Przebrani w płeć. Zjawisko DRAG w kulturze - fragment

Przebrani w płeć. Zjawisko DRAG w kulturze red. Paulina Szkudlarek
Ocena: ocena: 4 /głosów: 2

Zaloguj się, aby ocenić!

Fenomen dragów – drag queens, drag kings – należy do tych zjawisk zrodzonych w obszarze „tęczowej” kultury, w świecie kontestacji przeciwko heteronormie i fallogocentryzmowi, które nie tylko wzbogaciły środowiska LGBT, ale też zainspirowały dociekania teoretyczne.
Te ostatnie obejmują namysł nad samym dragiem, jego niejednoznaczną recepcją we wspomnianych kręgach. Zjawisko dragu, zarówno w swym „męskim”, jak i „żeńskim” wydaniu, od dawna pełniło istotną rolę w konstrukcji nieheteronormatywnych tożsamości. Wbrew silnym tendencjom asymilacyjnym obecnym w amerykańskim ruchu homofilnym co najmniej od półwiecza, i cieszącym się pewnym poparciem również we współczesnej Polsce, drag jest taktycznym środkiem wyrazu chętnie wyzyskiwanym podczas demonstracji, marszów i parad . Wydarzenie polityczne (w anglosaskim znaczeniu tego słowa) łączy się występem dla zabawy i rozrywki, a imputowana dragom – osobom przebranym w płeć – tożsamość genderowa wykorzystywana jest do kwestionowania konwencjonalnego myślenia o przynależności seksualnej. Okazuje się, iż drag może być podwójnie problematyczny. Emancypanci i emancypantki ze środowisk LGBT nierzadko krytykują drag kings i drag queens za utwierdzanie potocznych, choć przebrzmiałych przekonań o przegiętej niemęskości gejów czy maskulinizacji lesbijek. Dla szarego człowieka natomiast drag jest kłopotliwy i kontrowersyjny, gdyż podważa przekonanie o naturalnym pochodzeniu głównej, jak się zdaje, dystynkcji społecznej, jaka jest podział na dziewczynki i chłopców, kobiety i mężczyzn, matki i ojców. Pamiętamy też, że filozofia tradycyjna forsowała opozycję „faktyczności ciała” i transcendencji myślącej świadomości. Ale współcześnie, po przełomie antykartezjańskim, wiemy, iż – by ująć to za Rosi Braidotti – ciało jest powierzchnią „przecinania się znaczeń pochodzących z domniemanej faktyczności anatomii i symbolicznego wymiaru języka” .

Zgenderyzowanie ciało okazało się zatem wytworem regulacji kulturowych, a nauki humanistyczne poświęcają dzisiaj szczególną uwagę mechanizmom kulturowej konstrukcji płci. Tożsamość płciowa często sprowadzana jest do kwestii reprezentacji. Zarazem ciało nie znika, ale ze stałej staje się zmienną. Uwzględnijmy też istotność widoczności: skupiamy się na zgenderyzowanej widzialnej różnicy – czy jest ona performensem genderowym, czy zgenderyzowaną tożsamością – dlatego, że charakterystyczne dla naszych czasów dążenie do precyzji, otwartości i dosadności w kontaktach międzyludzkich, domaga się jasnych sygnałów erotycznych . Daje to – by tak rzec – szerokie pole manewru. Jak chce Anthony Giddens, seksualność jest „plastycznym aspektem »ja« jednostki, kluczowym punktem, który łączy jej ciało, tożsamości i system norm społecznych”.

Tymczasem ludzie często czują, że brak im kontroli nad własnymi zgenderyzowanymi reprezentacjami, nie chcą być definiowani poprzez swą przynależność płciową. Mogą szukać schronienia w tymczasowej totalizacji, jaką – wedle Judith Butler – jest identyfikacja , mogą jednak czerpać przyjemność z niestabilności, podejmować grę, albo zmieniać jej reguły. Daleko odeszliśmy od niegdysiejszych powodów i celów podejmowania międzypłciowych przebieranek. Były nimi – jak czytamy również w artykułach zawartych w tej publikacji – uzależnione od obowiązującego prawa potrzeby ról teatralnych oraz ułatwianie sobie poszukiwań partnera bądź partnerki do relacji homoseksualnej. Owo oddalenie nie oznacza wszakże całkowitego odcięcia się od pierwotnego kontekstu.

W niniejszym tomie staramy się zaprezentować jak najszersze ujęcie; związki zachodzące między zjawiskiem drag a kulturą popularną, dyskursem mniejszości seksualnych, estetyką, czy polityczno-filozoficzną debatą o płciowości i ciele. Rozważania i analizy posiłkują się licznymi metodami z zakresu socjologii, filozofii, antropologii, wiedzy o widowiskach (performatyki), teorii uczestnictwa w kulturze, gender studies czy analizy dyskursu. Autorzy i autorki często korzystają z prawa do wypowiedzi pierwszoosobowej, artykułowanej pod osobistych doświadczeń, wywiadów, relacji i rozmów. Świadectwo partycypacji sąsiaduje z wywodem historycznym czy dyskusją akademicką. Ten pluralizm pozwoli – mamy nadzieję – na lekturę nie tyle edukującą czy mnożącą diagnozy, co inspirującą do własnych przemyśleń.

Teksty wkraczają w przestrzeń polilogu, obejmowane przez nie obszary częściowo zachodzą na siebie. Poznajemy rozmaite definicje tych samych pojęć oraz odmienne odczytania jednakich tekstów kulturowych, co prowadzi nas ku interpretacjom tak różnorodnym, że pozwalającym uniknąć pułapki stereotypizacji problematyki dragu. Wspólnymi wątkami zdają się być rozważania o odmienności praktyk męskich i kobiecych, natomiast wspólną strategią badawczą: unikanie twierdzeń ostatecznych i orzekanie o tym, co jest „prawdą”.

Niezależnie od tego, czy wskazują na tropy sceniczne czy antropologiczne, literackie czy muzyczne, zamieszczone tu artykuły wyraźnie pokazują różnorodność i bogactwo sposobów, w jakie „marginesy” redefiniują mainstream. Jest to perspektywa pozwalająca naświetlić Giddensowskie „przemiany intymności”, a zarazem opisać pewien nurt życia społecznego. Tym samym drag ukazany jest jako trend, który pomaga jednostkom w lokalizowaniu w Lebenswelcie (i w uniwersum teorii) ich związanych z płciowością przeżyć i doznań indywidualnych, oraz określaniu ich relacji z innymi.
Paulina Szkudlarek
Data publikacji w portalu: 2011-04-11
Podoba Ci się? Możesz to skomentować, ocenić lub umieścić link na swoich stronach:
OPINIE I KOMENTARZE+ dodaj opinię  


Dopisywanie opinii, tylko dla zarejestrowanych użytkowniczek portalu

Zaloguj się

Nie masz jeszcze konta? Zarejestruj się!

Witaj, Zaloguj się

Artykuły zoologiczne na Ceneo

WYSZUKIWARKA


KSIĘGARNIA DLA LESBIJEK

Dzięki współpracy z kilkoma księgarniami oraz porównywarką cen Nokaut.pl mamy katalog kilkudziesięciu tysięcy książek i możemy pokazać ceny i miejsca gdzie możesz kupić książki najtaniej.

Nasza specjalność to oczywiście wybór literatury o tematyce LGBTQ i feminizmu.

Korzystaj, oceniaj, zaznaczaj książki, które chcesz przeczytać, komentuj. A już wkrótce zobaczysz zestawienia i porównania jakich nigdzie indziej nie znajdziesz.

NAPISZ DO NAS

Jeśli przeczytałaś książkę, która Cię poruszyła, podziel się wrażeniami. To nie musi byc profesjonalna recenzja. Takie możemy przeczytać w gazetach i na innych portalach. Może być nawet parę zdań, byle subiektywnie.

Zaprzaszam też do przesyłania wszelkich uwag, pomysłów, sugestii. Ty też możesz współtworzyć ten dział:)

Napisz do nas: info@kobiety-kobietom.com

FACEBOOK

Zapraszamy na nasz profil Facebook
Artykuły zoologiczne na Ceneo
© KOBIETY KOBIETOM 2001-2024